Autisme en communicatie

Dames in Flamencojurk aan de koffie

 

Stel je een wereld voor waarin ruim 95% van de mensen autistisch is. In die wereld zou er een afwijking bestaan. Laten we die afwijking Alterisme Spectrum Stoornis noemen, waarin Alterisme staat voor: op anderen gericht.

Hypothetische gebeurtenissen

In de DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders ) zou dan onder andere iets staan als:

Beperkingen in de communicatie en interactie.
    Kernsymptomen: Deficiënties in communicatie op inhoud, in het expliciet maken van behoeften, de neiging tot pesten.
 

In de toelichting zou dan staan dat communicatie vaak niet betrekking heeft op feitelijkheden, maar over hypothetische gebeurtenissen die andere personen betreffen. In de toelichting zou waarschijnlijk ook staan dat personen met deze afwijking vaak, in tegenstelling tot wat de naam van de afwijking doet vermoeden, in sterke mate egoïstisch zijn.

Perspectief

Een voorbeeld van afwijkende communicatie zou zijn:

“Ik hoorde van Mies, je weet wel, de zus van de vrouw van Piet van de overkant, dat Mia, je weet wel, de vrouw van Janus die pas verhuisd zijn, die jarenlang naast ze broer van Teun hebben gewoond, nou, dat die Mia een relatie schijnt te hebben met de schilder die hun nieuwe huis komt schilderen. En dat Janus daar niets van weet. Niet verder vertellen hoor. En je hebt het niet van mij.”

Het niet expliciet maken van behoeften komt tot uiting in die gevallen waarin de persoon met de afwijking van de ander verwacht aan te voelen wat de behoeften zijn van de persoon. Zo zal een persoon met die afwijking beledigd zijn wanneer iemand niet aanvoelt dat een gesprek te lang duurt, of niet aanvoelt dat de persoon met de afwijking een arm om zich heen wil, of een bos bloemen wil ontvangen.

Wat afwijkingen zijn in de communicatie hangt, kortom, af van het perspectief dat je inneemt. 

Communicatiestijl

Misschien is het daarom beter wanneer we autistische communicatie in het vervolg niet meer zien als een gestoorde communicatie, maar als een communicatiestijl die minder bekend is omdat hij minder vaak voorkomt.

Wanneer mensen beseffen dat er verschillende communicatiestijlen bestaan, wordt het gemakkelijker om tegemoet te komen aan iemand met een andere stijl van communiceren. Mensen met een autistische communicatiestijl kunnen aan de ander aangeven dat ze niet aanvoelen wat de ander wil, en hen vriendelijk verzoeken dat expliciet aan te geven.

Mensen met een neurotypische communicatiestijl kunnen leren om roddelen te reserveren voor anderen met een neurotypische communicatiestijl. Een misschien kunnen we tenslotte pesten in z’n geheel achterwege laten.

Ook verschenen bij uitgeverij Saam, vanwege mijn boek Autisme is geen puzzel dat daar is uitgekomen.

2 gedachten over “Autisme en communicatie

  1. hoi Sylvia,
    Na je lezing via de NVA en het lezen van je boek, heb ik nu je website ontdekt!
    Wat je schrijft over autistische communicatiestijl spreekt mij erg aan. De laatste tijd ontdek ik steeds meer mensen die op deze manier communiceren. Ze hebben echter niet het labeltje ‘autistisch’, waardoor een nieuwe ontdekking steeds weer verrassend is. Bijvoorbeeld in Wintergasten, een tv-programma vorige week (27-12) uitgezonden: een interview met de Israëlische historicus Yuval Noah Harari.
    Ik ken helaas ook verhalen door (wel officieel erkende) autisten waar ik helemaal niets mee heb. Zij blijven hangen in een beperkte visie op de wereld, misschien een behoefte aan erkenning dat ze het moeilijk hebben?
    Dus misschien moet er een andere omschrijving komen dan ‘autistische communicatiestijl’, zoiets als wat Vera Helleman (in haar boek ‘De kracht van autisme’) een natuurwetmatige vorm van denken noemt.
    Ik ben benieuwd wat jouw mening is over dit onderwerp!
    met dank en groet,

    • Sorry dat ik nu pas reageer! Op de een of andere manier was je reactie niet in mijn mailbox gekomen.
      Ik denk dat de autistische communicatiestijl inderdaad door veel meer mensen wordt gehanteerd dan alleen wie een diagnose autisme heeft (Harari is inderdaad een prachtig voorbeeld).

      Het is een lastige kwestie, wanneer je iemand autistisch noemt. De diagnose krijg je alleen als je er echt last van hebt in het dagelijks leven. Maar als je kijkt naar wat autisme *is*, dan kun je er, als je de juiste ‘setting’ hebt gevonden ook prima mee leven zonder diagnose. Als je veel ondersteuning hebt voor alles wat moeilijk voor je is, als je thuis kunt werken, enzovoort.

      Ik denk dus dat er veel meer autisme is dan alleen de diagnoses. En veel mensen die er tegenaan hangen. De autistische communicatiestijl is dus veel wijdvervreider dan alleen de diagnoses.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

 

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.