Voorspelbaarheid, onzekerheid, de misverstanden: autisme en voorspellende hersenen 4

regels voor het prikkelarme uurtje in de supermarkt

Goed, autisme heeft dus te maken met het feit dat de wereld voor autistische breinen inherent onvoorspelbaar is (zie deel 1 van deze serie). Helaas blijkt dat een bron van misverstanden, die je onder andere ziet bij degene die deze nieuwe theorie onder de aandacht brengt: Peter Vermeulen.

Een aantal van die misverstanden zal ik hier onder de loep nemen, in de hoop dat we er dan af zijn!

(meer…)

Het dubbele empathie-probleem, autisme en voorspellende hersenen 3

twee mensen met vraagtekens

De predictive coding theorie o ver autisme heeft met waarnemen te maken, zou je zeggen. Het vorige deel van deze serie, Vanuit de details, heeft inderdaad nog steeds met waarnemen te maken: de wereld vol details zien, de wereld vanuit de details benaderen. Maar het gaat verder. Je kunt ermee verklaren dat er zoiets bestaat als het dubbele empathi-probleem.

(meer…)

Vanuit de details, autisme en voorspellende hersenen 2

Eerder heb ik de basis uitgelegd van de theorie van het voorspellende brein en de relatie met autisme: https://www.sylviastuurman.nl/blog/2022/04/autisme-en-voorspellende-hersenen-in-tekst/. Nu gaan we — letterlijk — in op de details. Autistische hersenen werken namelijk zo dat ze de wereld als het ware vanuit de details opbouwen, terwijl neurotypici andersom denken: top-down.

Hoe dat precies werkt, en wat de gevolgen daarvan zijn, probeer ik hier te laten zien.

(meer…)

Autisme en voorspellende hersenen — in tekst —

Over de theorie over het voorspellende brein, en wat dat met autisme te maken heeft, heb ik al eens een filmpje gemaakt (een ingesproken presentatie), zie hier. Maar veel mensen (waaronder ikzelf trouwens) houden er helemaal niet van om iets in de vorm van een filmpje te leren. Tekst werkt beter.

Daarom hier: de theorie van autisme en het voorspellende brein in tekst, met afbeeldingen. Ik heb het trouwens meestal over hersenen. In principe slaat ‘brein’ op de functionele kant ervan en ‘hersenen’ op de anatomische kant, dus hoor je ‘brein’ te zeggen, maar ik ben gewend aan ‘hersenen’.

De theorie heeft te maken met waarnemen. Daarom begin ik met een stukje over hoe men dacht dat waarnemen werkt; dan komt er een stukje over hoe waarnemen dan wel werkt, en tenslotte laat ik zien wat autisme daarmee te maken heeft, en wat dat voor gevolgen heeft voor hoe je tegen prikkelgevoeligheid aan kunt kijken.

(meer…)

Autisme en voorspellende hersenen

een slide van de videopresentatie

Dat waarnemen anders in elkaar zit dan je denkt, dat je in feite leeft in de voorspellingen die je eigen hersenen helemaal zonder dat je het bewust bent opstellen, begint langzamerhand bekender te raken.

Dat autisme daar iets mee te maken heeft ook: autistische hersenen geven veel meer uit de werkelijkheid door aan je bewustzijn dan neurotypische hersenen. Je leeft in feite dus, als je autistisch bent, bewuster en meer in de werkelijkheid. En dat is vermoeiend! Maar ook waardevol.

In deze video probeer ik het helder uit te leggen.

(meer…)

Autisme, blijven malen over een gebeurtenis: mini-trauma

Romeinse zuil en deel van fresco

Als je autistisch bent ken je het wel: steeds blijven denken aan iets wat eerder gebeurde, en dat je niet lekker zit. Wat deed je fout? Wat bedoelde de ander precies? Wat heb je niet goed begrepen?

Rumineren, heet dat (en ik vermoed dat ook niet-autisten daar soms last van hebben).

Het vervelende is dat je het niet los kunt laten, en dat het veel negatieve emoties geeft: schaamte, angst, schuldgevoelens.

Hoe komt dat, en wat kun je er aan doen?

(meer…)

Autisme en het voorspellende brein van Peter Vermeulen

boekomslag

Ik wist al lang dat het boek er aan zat te komen, en ik heb er halsreikend naar uitgekeken: het boek waarin Peter Vermeulen de nieuwe theorie over autisme uitlegt.

Die nieuwe theorie houdt in dat autisme iets te maken heeft met de manier waarop we waarnemen. Waarnemen gaat niet, zoals lang is gedacht en nog steeds wordt gedacht, zo dat je hersenen input krijgen van je zintuigen (ogen, oren, enzovoort) en die verwerken. Nee, je hersenen zijn slimmer dan dat.

Je hersenen weten al van alles over wat er om je heen waar te nemen valt. Het zou zonde zijn om al die beelden, al dat geluid, de temperatuur, het gevoel van de kleren die je aan hebt, om dat alles steeds opnieuw te interpreteren, te verwerken.

(meer…)

Autisme, wat is het nou eigenlijk?

Volgens sommige mensen bestaat er eigenlijk helemaal niet iets als autisme. Het is een verzameling symptomen, volgens hen, die in de loop der tijd vaak is veranderd, en die misschien niets met elkaar te maken hebben. Gelukkig denkt niemand meer dat autisme iets is dat je krijgt door een verkeerde opvoeding, en ik hoop dat de mythe dat je autistisch zou kunnen worden door een vaccinatie ook aan het uitsterven is. Er is een aantal theorieën geopperd over wat de essentie zou zijn van autisme. Dus: wat is autisme nou eigenlijk?

(meer…)

Knopen van de diagnose ASS ontwarren

Begrijpen wie je bent is waarschijnlijk een behoefte van iedereen, maar als je autistisch bent heb je er een nog veel grotere behoefte aan. Een diagnose werkt dan als een tweesnijdend zwaard. Aan de ene kant geeft het je houvast: “Oh, het is dus normaal dat ik me niet normaal voel”, “Oh, dat ik zo snel moe word van geluiden komt dus door mijn autisme”. Aan de andere kant ben je opeens officieel “niet normaal”.

Daar komt nog bij dat een diagnose ASS alleen iets zegt over wat er aan je waar te nemen valt. Het zegt niet iets over hoe je in elkaar zit. Er zijn allerlei theorieën over wat autisme precies is, maar er is geen eensluidend antwoord op die vraag.

Het probleem is dat je, als je autistisch bent, een veel minder scherp beeld hebt van wie je bent dan anderen. Dat is logisch te verklaren: je ziet details beter dan de grote lijnen. Wanneer je naar jezelf kijkt, in de loop der tijd, zie je dus steeds verschillende personen. Het wordt geen geheel. Je hebt dus grote behoefte om jezelf op een intellectuele manier te begrijpen.  Die behoefte neemt alleen maar toe wanneer je de diagnose ASS krijgt.

Voor mij heeft dit tot een soort filosofische worsteling geleid. Ik kon niet rusten voor ik er uit was. Ik moest van alles uit de knoop zien te krijgen.

(meer…)